Tháo tín dụng, gỡ chính sách…giúp doanh nghiệp vượt qua khó khăn

Thiếu vốn, thiếu đơn hàng, thu hẹp sản xuất

Trong quí I/2023, cả nước có đến 60.241 doanh nghiệp rút lui khỏi thị trường, tăng 17,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Trong khi đó, cùng thời gian trên số doanh nghiệp thành lập chỉ hơn 33.900 doanh nghiệp. Số doanh nghiệp rời thị trường nhiều gần gấp đôi số doanh nghiệp mới thành lập cho thấy doanh nghiệp đang rất khó khăn.

Tổng Giám đốc Việt Thắng Jeans Phạm Văn Việt cho biết, ngành dệt may đang giảm 19% lượng đơn hàng xuất khẩu so với cùng kỳ, trong đó thị trường Mỹ và EU giảm khoảng 40%, thị trường Nhật giảm 17%. Do đó, những khoản nợ cũ đã đến hạn hoặc chuẩn bị đáo hạn đang là một áp lực rất lớn đối với doanh nghiệp dệt may.

Phó Chủ tịch Hội Da giày Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Khánh cũng cho biết, nhiều doanh nghiệp phải giãn, giảm giờ làm, thậm chí phải đóng cửa tạm thời do các thị trường truyền thống đều giảm mạnh nhu cầu, đơn hàng giảm.

“Chúng tôi đang gặp khó ở nhiều phía. Sức mua nội địa èo uột, các đơn hàng xuất khẩu ở các thị trường chính là Anh, Mỹ ngày càng teo tóp. Trong khi đó, đối tác nhập khẩu của công ty tại Anh liên tục gặp khó và đã phá sản trong quý I năm nay. Trong khi đó, các doanh nghiệp cung cấp nguyên liệu đầu vào cho công ty lại cạn vốn nên họ ưu tiên thu hồi công nợ. Từ đầu năm đến nay có lúc chúng tôi cũng phải dừng hoạt động 7-10 ngày vì các công đoạn sản xuất không đủ nguyên liệu đầu vào hoặc thiếu đơn hàng” – Tổng Giám đốc Công ty CP gỗ Việt Âu Mỹ Nguyễn Thanh Tuấn bộc bạch.

Với ngành xây dựng, Phó chủ tịch thường trực kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội SACA (Hiệp hội xây dựng và Vật liệu xây dựng) Đinh Hồng Kỳ cho biết, qua khảo sát của hiệp hội có đến 40% doanh nghiệp trong ngành xây dựng, vật liệu xây dựng, trang trí nội ngoại thất hoạt động “thoi thóp”, thậm chí tê liệt hoặc ngừng hoạt động.

Báo cáo của Hiệp hội Doanh nghiệp Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, có 8 ngành nghề kinh doanh đang trong vòng vây khó khăn. Ngoài bị thua lỗ, giảm đơn hàng, nhiều đơn vị đang đứng trước nguy cơ phá sản. Không chỉ xuất khẩu gặp khó mà nhu cầu tiêu thụ nội địa cũng giảm mạnh khiến hàng loạt doanh nghiệp rơi vào tình cảnh khó khăn, thiếu đơn hàng nên phải thu hẹp sản xuất, thậm chí đóng cửa, hàng ngàn lao động mất việc.

Phó Tổng thư ký kiêm Trưởng ban Pháp chế VCCI Đậu Anh Tuấn, đánh giá cộng đồng doanh nghiệp đang đối diện với rất nhiều khó khăn, thách thức liên quan đến thủ tục đất đai, tiếp cận vốn tín dụng. Cụ thể, liên quan đến vấn đề tiếp cận đất đai, ông Tuấn cho biết, có đến 42,9% doanh nghiệp cho biết không mở rộng sản xuất, kinh doanh do gặp khó khăn về tiếp cận đất đai và hy vọng điều này sẽ được “hóa giải” khi Luật Đất đai (sửa đổi) được ban hành.

Liên quan đến vấn đề tiếp cận vốn tín dụng, theo ông Tuấn, đây là khó khăn hàng đầu mà cộng đồng doanh nghiệp đang phải trải qua. Dù thời gian qua Chính phủ đã đưa ra nhiều chính sách tiếp cận vốn, nhưng tỷ lệ doanh nghiệp tiếp cận được vốn ngân hàng là rất ít và đang có xu hướng giảm. Đáng chú ý là tình hình tiếp cận vốn vay và lãi suất hiện nay cần phải cải thiện hơn nữa. Theo TS Lê Đăng Doanh, một số ngân hàng đã giảm lãi suất huy động xuống dưới mức 9%, nhưng có doanh nghiệp phản ánh họ đang phải vay vốn với mức lãi suất từ 10 – 12%, cao hơn chỉ số giá cả đến 2,5 lần.

Ngoài ra, doanh nghiệp đang gặp khó khăn trong việc tuyển dụng và giữ chân người lao động. Doanh nghiệp cũng gặp trở ngại không ít trong việc chấp hành pháp luật kinh doanh. Bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng ban Môi trường kinh doanh và Năng lực cạnh tranh (Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương). Các điểm chưa được như kỳ vọng là tình trạng phiền hà, nhũng nhiễu vẫn phổ biến với một số lĩnh vực thủ tục hành chính. Các lĩnh vực thủ tục hành chính phiền hà nhất theo cảm nhận của doanh nghiệp là thuế/phí, giải phóng mặt bằng, phòng cháy chữa cháy và xây dựng.

Dự báo trong thời gian tới, các chuyên gia kinh tế cho rằng, cộng đồng doanh nghiệp vẫn đối mặt với rất nhiều khó khăn và thách thức do tác động của xung đột Nga – Ukraine và khủng hoảng năng lượng, vấn đề đứt gãy chuỗi cung ứng, giá nguyên vật liệu tăng cao, thị trường chưa phục hồi…

Gấp rút giảm thuế, giữ nguyên nhóm nợ cho doanh nghiệp

Công điện số 238/CĐ-TTg ngày 10/4/2023 về thúc đẩy sản xuất kinh doanh, đầu tư xây dựng và xuất nhập khẩu trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu các cấp, các ngành, các địa phương tập trung chỉ đạo quyết liệt, hướng dẫn xử lý, tháo gỡ khó khăn vướng mắc theo thẩm quyền về pháp lý, về thủ tục hành chính, về tiếp cận vốn, về điều kiện kinh doanh, về thanh khoản ngân hàng, về nợ và thuế, phí, lệ phí… để hỗ trợ doanh nghiệp.

Nghị định 12/2023/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành quy định gia hạn thời hạn nộp thuế và tiền thuê đất năm 2023, có hiệu lực từ ngày 14/4. Thời gian gia hạn 3 – 6 tháng tùy theo khoản tiền thuế. Theo đó, các doanh nghiệp đánh giá đây là giải pháp hỗ trợ kịp thời trong bối cảnh kinh doanh đang hết sức khó khăn. Bộ Tài chính ước tính tổng số tiền và tiền thuê đất dự kiến được gia hạn trong năm nay là 110.000 tỷ đồng, sẽ góp phần giảm bớt khó khăn cho các doanh nghiệp, hộ kinh doanh.